Op weg naar herkenning van hoog functionerend autisme bij vrouwen

De aanleiding van het onderzoek is dat de beeldvorming van autisme (ASS) niet overeen lijkt te komen met de presentatie van hoogfunctionerende vrouwen met autisme (HFA). Zowel het ‘bekende’ mannelijke profiel van autisme, als het compenserende en camouflerende gedrag spelen hierbij een belangrijke rol. Dit kan de scheve verhouding in de prevalentie van autisme tussen mannen en vrouwen mede verklaren. Problemen bij vrouwen worden vaak verklaard vanuit secundaire problematiek, zoals angst- of stemmingsstoornissen.

De doelstelling van het onderzoek is een bijdrage te leveren aan de herkenning van Hoog Functionerend Autisme (HFA) bij vrouwen door de hulpverlening in de tweede lijnsgezondheidszorg binnen Dimence. Hierbij is de volgende probleemstelling opgesteld: ‘Hoe kunnen vrouwen met Hoog Functionerend Autisme worden herkend door de doorverwijzende hulpverleners binnen de tweede lijnsgezondheidszorg van Dimence?’ Om de probleemstelling en deelvragen te beantwoorden is gebruik gemaakt van literatuuronderzoek, interviews en vragenlijsten die verspreid zijn onder hulpverleners en vrouwen met hoogfunctionerend autisme (IQ tussen 90-140).

Resultaten van het onderzoek zijn dat HFA-vrouwen vaker lijden onder internaliserende problematiek, terwijl mannen externaliserende problemen laten zien. Uit het onderzoek komt naar voren dat hulpverleners en HFA-vrouwen autismekenmerken herkennen, maar deze wel verschillen van elkaar. De hulpverleners lijken problemen in sociale situaties hoger in te schatten, vrouwen lijken meer kenmerken te herkennen op het gebied van zelfbeeld (negatief) en vaardigheden.

Conclusie: De diagnosticus heeft veel ervaring in autisme(diagnostiek) nodig om de HFA-vrouw te herkennen en moet zich bewust zijn van de verschillen in presentatie tussen HFA-mannen en HFA-vrouwen. Autismediagnostiek gaat verder dan het gebruikmaken van de DSM-criteria. Door de camouflerende werking van compensatiegedrag en secundaire problematiek worden HFA-vrouwen moeilijk herkend.

Resultaten: Kernthema’s zijn ‘doorvragen’, ‘het leren kennen van HFA-vrouwen’ en tot slot ‘het standaard afnemen van een ontwikkelingsanamnese’. Hierbij is het nodig dat directbetrokkenen hun ervaringen delen om de klachten van de vrouw gedurende haar levensloop te inventariseren.