Alma, M.

Ervaringen met het gebruik van eigen ervaringskennis door psychologen binnen de GGZ: een verkennend onderzoek.

Wat is ervaringsdeskundigheid?
Mede onder invloed van de Nieuwe GGZ (Delespaule et al., 2016) is er de laatste jaren een verschuiving zichtbaar binnen de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ), waarin de herstelgerichte zorg terrein wint van het nog altijd dominante bio-medische model (probleem-georiënteerd denken/’sick care’). Inherent aan deze verschuiving, is meer aandacht gekomen voor ervaringsdeskundigheid binnen de GGZ. Ervaringsdeskundigheid betreft “het vermogen om op grond van eigen herstelervaring ook aan anderen ruimte te bieden, mogelijkheden aan te dragen en perspectief te geven voor herstel” (Boertien & van Bakel, 2012). Niet iedereen is ervaringsdeskundig wanneer zij iets hebben meegemaakt (Weerman et al., 2019) en daarmee ervaringskennis bezit. Iemand kan zich ontwikkelen tot een ervaringsdeskundige als diegene een (langdurige) situatie of periode van ontwrichting heeft doorgemaakt, een (persoonlijk- en/of maatschappelijk) herstelproces heeft doorlopen en hierover kan reflecteren dat wil zeggen het eigen proces kan beschouwen. Herstel wordt gedefinieerd als ‘een individueel proces gericht op het hervinden van de persoonlijke identiteit en het hernemen van de regie op het leven’ (GGZ Standaarden, z.d.). Naast ervaringsdeskundigen bestaan ook familie-ervaringsdeskundigen (FED) die een dergelijk herstelproces in hun naaste omgeving hebben meegemaakt en vanuit hun ervaringen anderen kunnen begeleiden en ondersteunen.

Overwegingen van mensen met PTSS ten aanzien van de keuze voor een specifieke vorm van traumabehandeling: een kwalitatieve studie.

Inleiding:
Een posttraumatische stressstoornis (PTSS), is een psychiatrische aandoening die kan optreden na een traumatische of ingrijpende gebeurtenis. Van de Nederlandse bevolking geeft 80% aan minimaal eenmalig een traumatische gebeurtenis te hebben meegemaakt waarbij zij zijn blootgesteld aan daadwerkelijke of dreigende dood, ernstige verwonding of seksueel geweld (Lok et al., 2018). De kans om gedurende het leven PTSS te ontwikkelen wordt geschat op 7% en is hiermee een van de meest voorkomende psychiatrische aandoeningen in Nederland. Er zijn diverse evidence based behandelingen voor PTSS, die bestaan uit psychotherapie en/of medicatie. Alhoewel er diverse evidence based behandelmethoden bestaan voor de behandeling van PTSS, komt het in de klinische praktijk voor dat bepaalde methodes meer of minder worden gebruikt dan anderen (Bomyea & Lang, 2012). Het is van belang om behandeling voor PTSS verder te kunnen personaliseren, daarom is het nodig om inzicht te krijgen in de beweegredenen van patiënten om een keuze te maken voor een specifieke behandeling.