De EDIZ als meetinstrument voor Routine Outcome Monitoring. Een onderzoek naar de psychometrische eigenschappen van de EDIZ (Ervaren Druk door Informele Zorg), een vragenlijst om de ervaren belasting van mantelzorgers in kaart te brengen

Abstract:

Aanleiding/doel: Voor Routine Outcome Monitoring (ROM) wordt gebruik gemaakt van meetinstrumenten om de progressie van een client tijdens een behandeling te monitoren. Bij psychogeriatrische clienten wordt geadviseerd om de ervaren belasting van de mantelzorgers te meten door middel van de EDIZ (Ervaren Druk door Informele Zorg). Er is sinds de ontwikkeling van de EDIZ in 1995 echter weinig onderzoek gedaan naar de psychometrische kwaliteit van de EDIZ. In dit onderzoek zijn een aantal psychometrische eigenschappen, en de relatie met andere variabelen onderzocht.

Methode: Het onderzoek is uitgevoerd met data die reeds verzameld zijn binnen Dimence in het kader van ROM. EDIZ-data van 470 mantelzorgers zijn meegenomen in dit onderzoek. Gegevens als geslacht (n=285), leeftijd (n=219) en relatie tot de client (n=283) zijn door middel van een dossieronderzoek toegevoegd aan de dataset. Psychometrische eigenschappen en de relatie tussen de EDIZ en kenmerken van mantelzorgers zijn vervolgens geanalyseerd met behulp van een statistische softwareprogramma.

Resultaten/conclusie: Uit de factoranalyse bleek dat de EDIZ, met negen items, een schaal vormt. De betrouwbaarheid van de EDIZ komt uit dit onderzoek naar voren als goed (α= .836 ). Daarnaast is gekeken naar verschillen tussen kenmerken van de mantelzorgers en de belasting die zij ervaren en naar het functioneren van de clienten en de ervaren belasting van hun mantelzorgers. Vrouwelijke mantelzorgers voelen zich iets meerbelast dan mannen; dit verschil is echter niet significant. Ook wanneer de mantelzorgers in dit onderzoek partners zijn van de clienten, voelen zij zich meer belast dan niet-partners, dit is een duidelijk en significant verschil. Opvallend was dat relatief jongere mantelzorgers zich (significant) minder belast voelen dan oudere mantelzorgers. Dit is in tegenspraak met de gevonden literatuur. Dit verschil werd achteraf verklaard door te kijken naar leeftijd en de relatie tussen de client en mantelzorger. Alle jongere mantelzorgers zijn ook niet-partners, die minder druk ervaren dan partners. Tot slot is in dit onderzoek gekeken naar het functioneren (op psychisch, sociaal en beroepsmatig niveau) van de client, door middel van de GAF-score, en de ervaren belasting van de mantelzorgers. Daaruit bleek dat wanneer de client een relatief hoge GAF-score heeft, de mantelzorger (significant) minder belasting ervaart dan wanneer de client een lage GAF-score heeft. De conclusie van dit onderzoek is dat de EDIZ, kijkend naar de psychometrische kwaliteit, goed bruikbaar is voor ROM. De samenhang met de uitkomsten in dit onderzoek ondersteunen mogelijk de validiteit van de EDIZ.

Samenwerking:

S.J. de Vries, docent/onderzoeker Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie, Hogeschool Saxion, Deventer
J.L. Nijman, stafmedewerker Ontwikkeling & Kwaliteit, Dimence Groep
Drs. E. de Groot, stafadviseur Ontwikkeling & Kwaliteit, Dimence Groep

In kader van:
Opleiding Toegepaste Psychologie, Saxion Hogeschool Deventer
Duur van het onderzoek:
september 2013 tot maart 2014
Onderzoekslijn:
Status:
Afgerond
Informatie:
Jessica Nijman