Een gebrek aan ziekte inzicht bij schizofrenie is voor velen binnen de psychiatrie nog een groot probleem, van familieleden tot zorgverleners. Ziekte inzicht houdt in dat een patiënt zich niet of verminderd bewust is van de symptomen, gevolgen ervan en daardoor de meerwaarde van een behandeling inziet. Als gevolg is er bij een verminderde ziekte inzicht vaker sprake van weigering van zorg, met daarbij een verhoogd risico op terugval of suicide.1-3 Er zijn verschillende theorieën met betrekking tot het ontstaan van een verminderd ziekte-inzicht. De psychoanalytische theorie ziet het verminderde ziekte-inzicht als een afweer mechanisme, door de ziekte te ontkennen beschermt de patiënt zichzelf voor een situatie die hij nog niet kan verwerken.4 De tweede theorie stelt dat het verminderde ziekte-inzicht een gevolg is van een gebrek in metacognitie veroorzaakt door afwijkingen in de dorsomediale frontale cortex.5 Echter beide theorieën maken de assumptie dat hoe patiënten zichzelf en de wereld om hen heen ervaren niet beïnvloed wordt door hun ziekte. Dit terwijl afgelopen jaren steeds duidelijker wordt dat er bij schizofrenie waarschijnlijk sprake is van een verstoring van de zelf ervaring, soms al vanaf jonge leeftijd.6-8 De onderzoekers van UMC Amsterdam en Dimence willen graag weten wat voor subjectieve ervaringen patiënten met schizofrenie hebben die wellicht hun afwezige ziekte inzicht kunnen verklaren. Dit zullen zij onderzoeken door middel van interviews bij mensen met schizofrenie die verplichte zorg ontvangen.
Bronnen:
1. Lacro JP, Dunn LB, Dolder CR, Leckband SG, Jeste DV. Prevalence of and risk factors for medication nonadherence in patients with schizophrenia: a comprehensive review of recent literature. The Journal of clinical psychiatry Oct 2002;63(10):892-909.
2.Hawton K, Sutton L, Haw C, Sinclair J, Deeks JJ. Schizophrenia and suicide: systematic review of risk factors. The British journal of psychiatry : the journal of mental science Jul 2005;187:9-20.
3. Weiden PJ, Kozma C, Grogg A, Locklear J. Partial compliance and risk of rehospitalization among California Medicaid patients with schizophrenia. Psychiatric services (Washington, DC) Aug 2004;55(8):886-891.
4. Moore O, Cassidy E, Carr A, O'Callaghan E. Unawareness of illness and its relationship with depression and self-deception in schizophrenia. Eur Psychiatry Sep 1999;14(5):264-269.
5. David AS, Bedford N, Wiffen B, Gilleen J. Failures of metacognition and lack of insight in neuropsychiatric disorders. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci May 2012;367(1594):1379-1390. blz. 1 van 12
6.Nelson B, Parnas J, Sass LA. Disturbance of minimal self (ipseity) in schizophrenia: clarification and current status. Schizophrenia bulletin May 2014;40(3):479-482.
7.Nordgaard J, Henriksen MG, Jansson L, et al. Disordered Selfhood in Schizophrenia and the Examination of Anomalous Self-Experience: Accumulated Evidence and Experience. Psychopathology 2021;54(6):275-281.
8. Nordgaard J, Nilsson LS, Sæbye D, Parnas J. Self-disorders in schizophrenia-spectrum disorders: a 5-year follow-up study. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci Oct 2018;268 (7):713-718