Waardevolle borg door mantelzorg. Een mixed method onderzoek naar de rol van de mantelzorger op de medicatietrouw van ouderen met een stemmingsstoornis in een ambulante setting

Abstract:

Aanleiding
De beïnvloedende factoren van medicatietrouw zijn niet goed onderzocht bij ouderen met stemmingsklachten die ambulant behandeld worden. Vanuit de hersteltheorie wordt er een toenemend beroep gedaan door ondersteuning door mantelzorger. Uit verschillende studies blijkt dat mantelzorgers een belangrijke rol hebben in het beïnvloeden van medicatietrouw. Het is echter onduidelijk welke rol mantelzorgers spelen.

Doel
Vaststellen in welke mate oudere patiënten in een ambulante setting met een stabiele stemmingsstoornis medicatietrouw zijn en wat de rol was van de mantelzorger op de medicatietrouw van de patiënt.

Methode
Het onderzoeksdesign was mixed method. De Medication Adherence Rating Scale (MARS) is gebruikt om de mate van medicatietrouw vast te stellen, binnen de marge 5-25 punten. Afkapwaarde voor goede medicatietrouw is ≥ 21 punten. Vervolgens is met een topicinterview de rol van mantelzorgers onderzocht op de medicatietrouw van ouderen met een stabiele stemmingsstoornis in een ambulante setting.

Resultaten
Uit de kwantitatieve studie (n=31) bleek dat alle patiënten medicatietrouw zijn. Het bereik was 22-25, met een gemiddelde van 24,38. Patiënten vergeten soms medicatie, maar zijn volgens de MARS niet medicatie-ontrouw.

In het kwalitatieve deel van het onderzoek (n=5) is gezocht naar een toelichting op de kwantitatieve uitkomsten. Hieruit bleek dat de mantelzorgers een belangrijke steunende rol hebben in medicatiegebruik. Ondersteuning door mantelzorgers is samengevat in drie thema’s. Ontwikkelen van routine in medicatiegebruik is een beïnvloedende factor in medicatietrouw. Kennis over medicatiegebruik beïnvloedt de medicatietrouw en mantelzorgers hebben een matige kennis over het medicatiegebruik van hun naaste. Praktische ondersteuning door de mantelzorger is een beïnvloedende factor in medicatietrouw.

Conclusie
De patiënten in dit onderzoek zijn medicatietrouw binnen de marges van de MARS. De ondersteuning door de mantelzorger draagt hieraan bij. Uit de kwalitatieve studie blijkt dat mantelzorgers een waardevolle rol hebben in medicatietrouw, dat kan worden samengevat in de thema’s routine, kennis en praktische ondersteuning.

Samenwerking:

Supervisie: mw. Lohuis-Heesink (Saxion)

In kader van:
Verpleegkundig Specialist GGZ i.o.
Duur van het onderzoek:
oktober 2014 tot juni 2015
Onderzoekslijn:
Informatie:
Marijn Warmink