Overig

In de afgelopen jaren is de visie op geestelijke gezondheidszorg (ggz) veranderd. Zorg en behandeling zijn steeds meer gericht op het bevorderen van herstel van cliënten op diverse levensgebieden  aansluitend bij de wensen van cliënten (Boevink, 2012; Jose et al., 2015). Aansluitend bij deze beweging is er vanuit de ggz behoefte aan het gebruik van betrouwbare en gevalideerde meetinstrumenten om de voortgang van het herstel van cliënten goed te kunnen meten. Een aantal vragenlijsten die het brede concept van herstel meten, zoals bijvoorbeeld de Individual Recovery Outcomes Counter (I.ROC) (Monger et al., 2013) en Integrale Herstel Schaal (IHS), worden bij instellingen in de (geestelijke) gezondheidszorg in toenemende mate gebruikt. De voortgang in het herstel op diverse levensgebieden zijn op die manier een informatiebron op persoonsniveau bij samen beslissen (Metz et al. 2023) en op groepsniveau om als team van te leren. Het doel van dit onderzoeksproject is om verzamelde data van deelnemende instellingen, met vergelijkbare doelgroepen, samen te voegen en te analyseren en hiermee diverse psychometrische kenmerken van de Nederlandse versie van de I.ROC en IHS  vast te stellen die relevant zijn voor de interpretatie en het gebruik van de I.ROC en IHS in de praktijk, zowel bij het samen beslissen over herstel met de cliënt als bij het op groepsniveau leren van de data.

Transfore wil een optimale zorg- en behandelketen bieden aan forensische psychiatrische patiënten. Dergelijke patiënttrajecten effectief en efficiënt laten verlopen is echter geen sinecure: het vraagt om nauwkeurige afstemming en samenwerking tussen de verschillende organisatieonderdelen en met ketenpartners. Tevens vraagt het om inzicht in de keten: hoe patiënten zich hierbinnen bewegen, alsook zicht op hoe het de patiënt na het traject vergaat. Daarnaast is het belangrijk om te weten of het zorgtraject het beoogde effect heeft gehad.

Als eerste stap in het verkrijgen van zicht op (het effect van de) trajecten, wil Transfore de zorg- en behandelketens in beeld brengen.

Het doel is om middels retrospectief dossieronderzoek zicht te krijgen op hoe de patiënten zich bewegen binnen de behandel- en zorgketens van Transfore, alsook op de patiënten die terug in zorg komen. Hierbij wordt onderzocht of er patiënt- of zorgkenmerken samenhangen met de duur en intensiteit van zorg, soort traject en met het risiconiveau. Voor het onderzoek wordt gebruik gemaakt van data over de instroomcohorten van 2015 tot en met 2022 binnen de ambulante en klinische zorg van Transfore.

Voor dit onderzoek maken gebruik van (elektronisch) beschikbare data die geanonimiseerd zijn alvorens deze aan de onderzoekers worden gegeven voor analyse.

Een gebrek aan ziekte inzicht bij schizofrenie is voor velen binnen de psychiatrie nog een groot probleem, van familieleden tot zorgverleners. Ziekte inzicht houdt in dat een patiënt zich niet of verminderd bewust is van de symptomen, gevolgen ervan en daardoor de meerwaarde van een behandeling inziet. Als gevolg is er bij een verminderde ziekte inzicht vaker sprake van weigering van zorg, met daarbij een verhoogd risico op terugval of suicide.1-3 Er zijn verschillende theorieën met betrekking tot het ontstaan van een verminderd ziekte-inzicht. De psychoanalytische theorie ziet het verminderde ziekte-inzicht als een afweer mechanisme, door de ziekte te ontkennen beschermt de patiënt zichzelf voor een situatie die hij nog niet kan verwerken.4 De tweede theorie stelt dat het verminderde ziekte-inzicht een gevolg is van een gebrek in metacognitie veroorzaakt door afwijkingen in de dorsomediale frontale cortex.5 Echter beide theorieën maken de assumptie dat hoe patiënten zichzelf en de wereld om hen heen ervaren niet beïnvloed wordt door hun ziekte. Dit terwijl afgelopen jaren steeds duidelijker wordt dat er bij schizofrenie waarschijnlijk sprake is van een verstoring van de zelf ervaring, soms al vanaf jonge leeftijd.6-8 De onderzoekers van UMC Amsterdam en Dimence willen graag weten wat voor subjectieve ervaringen patiënten met schizofrenie hebben die wellicht hun afwezige ziekte inzicht kunnen verklaren. Dit zullen zij onderzoeken door middel van interviews bij mensen met schizofrenie die verplichte zorg ontvangen.

Behandelaren in de SGGZ worden regelmatig geconfronteerd met de onmogelijkheid een vraag naar de gewetensvorming te beantwoorden. Maar hoe breng je het geweten in kaart? Aan de vakgroep Forensische Orthopedagogiek van de Universiteit van Amsterdam wordt momenteel een project uitgevoerd waarin op basis van een nieuwe theorie van het geweten en klinische ervaringskennis een instrument voor de gewetensdiagnostiek wordt ontwikkeld. Onder leiding van Frans Schalkwijk worden momenteel de psychometrische kwaliteiten van dit instrument onderzocht dat behandelaren in staat stelt een beschrijvende diagnose van het geweten te maken en behandeldoelen te formuleren.

​​​​​​​We zoeken naar collega’s die willen meewerken aan dit project. In het onderzoek vragen we gedragswetenschappers het instrument te gebruiken bij hun diagnostische activiteit. De behandelaar kan wat hij of zij diagnosticeert over het geweten dus zelf ook meteen in de praktijk gebruiken. We vragen jongeren vragenlijsten in te vullen. Wij brengen de gegevens van de behandelaren en de jongeren met elkaar in verband om uitspraken te kunnen doen over de validiteit en betrouwbaarheid van het instrument. Als het instrument valide  blijkt, zal het kosteloos ter beschikking komen voor het werkveld.